De wethouders, de minister en de woningcorporaties

Uit de Volkskrant online van vandaag (12 november)

Online krant

02:46
Wethouders: aanpak oude wijken loopt vast
Van onze verslaggever Ron Meerhof


DEN HAAG - De afspraken die de PvdA-ministers Vogelaar en Bos hebben gemaakt over de aanpak van de veertig ‘krachtwijken’, werken niet. Dat stellen hun partijgenoten die als wethouder verantwoordelijk zijn voor de uitvoering in de vier grote steden Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag.

In een brief aan de Kamercommissies van Financiën en van Wonen, Wijken en Integratie stellen de wethouders dat ze niet tot zaken kunnen komen met de plaatselijke woningbouwcorporaties over de voorgenomen investeringen van 250 miljoen euro jaarlijks in de achterstandswijken. Die moeten binnen tien jaar, in de terminologie van Vogelaar, van ‘krachtwijken’ naar ‘prachtwijken’ promoveren.

De plaatselijke corporaties klagen dat ze door alle maatregelen veel te zwaar belast worden, dat ze daardoor de gevraagde investeringen niet kunnen opbrengen, en dat een en ander onredelijk, onrechtvaardig en onwerkbaar is.

De wethouders geven hen gelijk. Hierdoor dreigt de hele operatie spaak te lopen, waarschuwden ze vorige week al in de Volkskrant. De afspraken moeten anders, vinden de wethouders, onder wie Schrijer in Rotterdam en Norder in Den Haag. Corporaties die al veel doen in achterstandswijken, moeten worden ontzien. Het geld zou moeten worden opgebracht door de rijke, inactieve corporaties die nu buiten schot blijven.

Minister Bos (Financiën) moet daarom zijn plannen om vennootschapsbelasting te heffen aanpassen. Zwaarbelaste corporaties in de Vogelaarwijken zouden aftrekmogelijkheden voor onrendabele investeringen moeten krijgen en vrijstelling voor bijdragen aan een nieuw op te richten investeringsfonds. De rekening moet dan naar de rijke corporaties die nu goeddeels buiten schot blijven.

De aanvankelijke inzet, voor de zomer, van vooral de PvdA was om de miljardenoverschotten in de corporatiesector af te romen en eerlijker te verdelen. De overschotten van rijke, inactieve corporaties moesten worden herverdeeld naar de relatief arme woningcorporaties aan de frontlinies die wel doen waarvoor ze zijn opgericht; de zogeheten ‘verevening’.

Die verevening is in de huidige opzet mislukt, constateren de wethouders met zoveel woorden. Ze roepen de Tweede Kamerleden van de eerdergenoemde commissies op om die tekortkomingen te repareren.

De roep om vrijstellingen en aftrekmogelijkheden kan Bos in financiële problemen brengen. Hij rekent op ongeveer 500 miljoen euro jaarlijks aan extra inkomsten uit de vervroegde invoering van de vennootschapsbelasting voor de corporatiebranche. Die miljoenen heeft hij nodig om zijn begroting sluitend te krijgen.

Veel kritiek hebben de wethouders ook op minister Vogelaar. De afspraken die zij heeft gemaakt met corporatiekoepel Aedes zijn ‘te vrijblijvend’, schrijven ze. Vogelaar bedeelt de corporaties met minder verantwoordelijkheden dan ze in de praktijk vaak al nemen. Haar afspraken betekenen dus feitelijk een stap terug. Dat dreigt de gemeenten veel geld te gaan kosten.

Vogelaar heeft meermaals beloofd dat er behalve de corporatiegelden ook veel rijksgeld de wijken in zal vloeien. De wethouders hebben daar weinig vertrouwen in, blijkt uit hun brief. ‘De extra geldstromen die via brede doeluitkeringen onze kant opkomen worden wel erg vrijblijvend gekoppeld aan de krachtwijken’, schrijven ze. ‘Zolang de extra budgetten niet met zekerheid door de departementen met prioriteit voor de veertig wijken worden bestemd, blijft een deel van de extra inzet die nodig is, ongedekt.’