Prachtwijken in gevaar?

Uit de Volkskrant (online) van 7/8 november:


09:00
Prachtwijken door vaagheid in gevaar
Achtergrond Van onze verslaggevers Charlotte Huisman, Ron Meerhof


DEN HAAG/UTRECHT - De miljardenoperatie om de veertig ‘Vogelaarwijken’ uit het slop te trekken, dreigt te stranden op vage afspraken en op onwil bij de woningbouwcorporaties. Betrokken gemeenten vrezen dat vooral de sociale projecten in hun plannen sneuvelen omdat er geen geld voor blijkt te zijn.
Veel wethouders klagen dat PvdA-minister Vogelaar (Wijken) hun toch al moeizame positie in de onderhandelingen met corporaties verder heeft verzwakt met een brief waarin zij de corporaties van allerlei verantwoordelijkheden ontslaat. In dit zogenoemde afsprakenkader stelt ze dat die zich bijvoorbeeld niet bezig hoeven te houden met zaken als begeleiding naar werk en integratie.

‘Kennelijk ligt dat nu opeens op het bordje van de gemeenten’, constateert de Haagse wethouder Norder. ‘Maar die hebben er geen geld voor gekregen.’

Norder vindt dat zaken als preventie en veiligheid wel degelijk tot de verantwoordelijkheden van corporaties behoren. ‘Ik was goed op weg om dat te regelen. Voor mij had die brief niet geschreven hoeven worden.’ Zijn partijgenoot Herrema in Amsterdam: ‘Er is een flink probleem aan het ontstaan bij de financiering van sociale projecten – en dan zeg ik het voorzichtig.’

De minister wil dat de gemeenten uiterlijk 1 december overeenstemming hebben met de corporaties. Veel gemeenten hebben al laten weten die datum niet te zullen gaan halen.

Vogelaar wees eerder veertig achterstandswijken aan die ‘prachtwijken’ moeten worden. Zij kwam met vereniging van corporaties Aedes overeen dat jaarlijks 250 miljoen euro van de corporaties naar die wijken moet vloeien.

Zelf regelen
Al snel bleek dat er bepaald geen pot met geld voor de wethouders klaar staat. Ze moeten dat zelf regelen met hun plaatselijke corporaties. Maar die staan niet te springen. De aanvankelijke inzet was dat de miljardenwinsten van rijke, ‘luie’ corporaties zouden worden afgeroomd. Nu blijkt dat vooral de corporaties in de frontlinies de rekening van de ambities krijgen gepresenteerd.

In het afsprakenkader dat het ministerie van VROM mede namens vereniging van corporaties Aedes op 29 oktober naar de gemeenten stuurde, stond een nadere uitleg over de besteding van dit geld. Die brief is menig wethouder rauw op het dak gevallen. Er zijn nauwelijks verplichtingen voor corporaties in te lezen, wel veel suggesties in de trant van: ‘de corporaties kunnen een bijdrage leveren aan*’ Met andere woorden: ze kunnen het ook laten.

Het kabinet schermt met extra geld dat nog de kant van de veertig wijken op komt. Zo presenteerde Vogelaar onlangs in de Tweede Kamer een lijstje met bedragen waaruit ook nog van alles gefinancierd zou gaan worden. De kop boven dat lijstje, oplopend tot 1,4 miljard euro, leidde wegens zijn vaagheid tot hilariteit: ‘Rijksintensiveringen pijlers met mogelijke relatie naar wijkenaanpak waarvan deel in de 40 wijken terecht kan komen.’

Open eindjes
‘De regeling telt te veel open eindjes’, aldus de Amsterdamse wethouder Herrema, ‘Het is heel jammer dat de gemeenten er niet bij betrokken zijn.’ Andere wethouders klagen dat ze nu alsnog met de pet rond moeten bij vaak weigerachtige corporaties.

PvdA-wethouder Sluiter in Leeuwarden: ‘De sfeer in de onderhandelingen veranderde toen corporaties doorkregen dat zij een groot deel van de plannen moeten betalen.’

Zijn partijgenoot Groene in Schiedam: ‘Ik ben nu afhankelijk van de goede wil van de plaatselijke corporatie.’

Een aantal corporaties vindt dat de gemeenten hen ‘overvragen’. Een aantal dreigt tijdens de ledenvergadering van koepelorganisatie Aedes op 23 november tegen het financieringsmodel te stemmen. Directeur Verzijlbergh van de Maastrichtse corporatie Servatius: ‘Wij laten ons niets door de strot duwen. Dit financieringsmodel is te onduidelijk.’

Corporaties kunnen de plannen van de gemeenten ter discussie stellen, bevestigt voorzitter Van Leeuwen van Aedes. ‘De wethouders dachten dat er een enorme pot met geld van Vogelaar hun kant op zou komen. Maar een corporatie is geen pinautomaat van de wethouder. Als ze niet tevreden zijn over de plannen, zullen ze hun handtekening niet zetten.’
Bijgewerkt 10:03 8 november 2007
Gepubliceerd 9:00 8 november 2007